Sự thật về các chỉ số chất lượng không khí khá nhiều người trong chúng ta vẫn đang nhầm tưởng

Các chỉ số có khả năng khá đáng báo động, nhưng tình hình thực tế chưa chắc đã giống như các gì bạn được cảm nhận.

Làm sao để biết được bầu không khí bạn đang hít thở là sạch, là đạt chất lượng? Thực ra xưa nay, chúng ta thường chỉ tùy thuộc vào cảm nhận của bản thân. Bạn hít thở cảm thấy thoải mái, không khí mát mẻ, không khó chịu thì mặc nhiên đó là không khí sạch.

Khoa học thì khác! Muốn đánh giá thứ gì chúng ta cũng cần những chỉ số cụ khả năng. Và với câu chuyện không khí sạch, chúng ta dùng chỉ số đo lường chất lượng không khí AQI (Air quality Index).

AQI là chỉ số được nhiều quốc gia tin sử dụng để đánh giá bầu không khí chúng ta đang hít thở. Nhưng thực tế cho cho rằng, rất nhiều người trong chúng ta - và có thể là cả bạn nữa - đang có một cho rằng nhầm không nhỏ về những gì mà nó tiết lộ.

AQI cho biết điều gì?

Đây là chỉ số được tính toán từ những thông số quan trắc những chất ô nhiễm trong không khí nhằm cho hiểu trường hợp chất lượng không khí và tình trạng biến chứng đến sức khỏe con người.

Những chỉ số AQI được tính toán trên công thức để chuyển đổi số đo PM 2.5 thành chỉ số chất lượng không khí. Dành cho những ai chưa hiểu, PM 2.5 mật độ hạt bụi có đường kính nhỏ hơn 2,5micromet có trong không khí ở quanh máy quan trắc. Sau khi quy đổi, chất lượng không khí sẽ được biểu diễn theo một thang điểm gồm 6 khoảng, và cụ nguy cơ như sau:

Nguồn ảnh: Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam

Nhưng chỉ mình AQI không nói lên được toàn bộ bức tranh không khí của toàn thành phố

Có các thời điểm mọi người nhìn máy đo và nhận được chỉ số AQI ở mức khá cao ngất ngưởng, để rồi cảm nhận thấy hoang mang tại chất lượng không khí quá thấp. Thế nhưng, câu chuyện về AQI không chỉ đơn giản như thế.

Đầu tiên, cần hiểu rằng AQI không phải là một chỉ số hoàn hảo. Nó được xây dựng tùy trên công thức chuyển đổi số đo PM 2.5 thôi, trong khi để đánh giá tổng thể chất lượng không khí thì còn cần những chỉ số khác như PM10, lượng CO₂trong không khí...

Thứ 2 là tại Việt Nam, có nhiều người lấy chỉ số AQI vì thiết bị quan trắc của Lãnh sự quán Hoa Kỳ ở Việt Nam cung cấp. Thế nhưng, ngay chính website của đại sứ quán cũng đưa ra lưu ý rằng thiết bị của họ chỉ có thể đưa ra chỉ số chất lượng không khí tại khu vực gần lãnh sự quán - nơi đặt thiết bị quan trắc.

Nói cách khác, đó là chỉ số cục bộ, chứ không nguy cơ đại diện cho chất lượng không khí toàn thành phố.

Không nguy cơ lấy AQI từ một máy quan trắc để đại diện cho cả một thành phố.

AQI cũng sẽ có sự khác biệt theo từng thời điểm trong ngày. Vào giờ khá cao điểm, chất lượng không khí sẽ tệ hơn tại các phương tiện lưu thông có nhiều. Trong các ngày mưa hoặc có gió khá nhiều, AQI cũng sẽ giảm xuống.

Và cuối cùng là về những cỗ máy đo chất lượng không khí ở nhà mà rất nhiều gia đình đang sử dụng. Có một sự thật đa số người cần hiểu là không khí trong nhà đôi khi có chất lượng còn kém hơn ngoài trời do cấu trúc khép kín, nên cũng không nguy cơ vin vào đó mà bảo không khí toàn thành phố đang xuống cấp được.

Tóm lại, câu chuyện chúng ta cần nhận thấy tại đây là AQI dù sao cũng chỉ mang tính chất tham khảo mà thôi.

Tin tức khác:

Tác hại không ngờ từ nệm bẩn

Dịch vụ giặt nệm tại nhà bằng máy nước nóng giá rẻ

Những nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng chăn, ra, gối, nệm cũ